Sağlıklı yaşam ve sağlık hizmetlerine ulaşmak her insanın doğal hakkıdır. Bütün devletlerin bu konularda gerekli alt yapı çalışmalarını yaparak toplumun hizmetine sunmaları asli vazifeleridir. Ne var ki, ekonomik ve sosyal faktörler nedeniyle dünya nüfusunun ekseriyeti yeteri kadar sağlık hizmetlerine ulaşamamaktadır.
İnsan sağlığını etkileyen bir faktör vardır.
- Çevresel faktörler: Dünya Sağlık Örgütü standartlarında bir barınma ortamına sahip olamayanlar, altyapı ve üst yapısı tamamlanmamış yerleşim bölgelerinde yaşayanlar sağlık bakımından her zaman risk altındadır. Ayrıca doğal afetlerin yaşandığı bölgelerde sağlık hizmetlerine erişim imkanı azalmakta ve riskleri artırmaktadır.
- Sağlık Kurumları eksikliği: Yaşadığı bölgelerde yeteri kadar hizmet verebilecek sağlık kurumları ve sağlıkçı kaynakların olmadığı bölgelerde, insanlar yeteri kadar sağlık hizmetleri alamadıkları için risk altındadır.
- Güvenlik faktörleri: Uygun bir çevre ve uygun bir barınma olduğu halde savaş gibi güvenlik nedenlerinden dolayı sağlık hizmetlerine erişme imkanı olamamaktadır. Bu tür bölgelerde yaşayan insanlarda sağlık konusunda risk altındadır.
- Yoksulluk faktörü: Dünyamızda çok adaletsiz bir gelir dağılımı vardır. Yoksul ülkelerdeki maddi imkanı olmayan fakirler sağlık hizmetlerinden istifade edememktedir. Hatta zengin ülkelerde dahi bir çok yoksul sağlık hizmetlerinden istifade edememktedir.
- Beslenme faktörleri: Yetersiz beslenme, bir çok hastalığa davetiye çıkardığı gibi aşırı ve ölçüsüz beslenme de bir çok hastalığın nedenlerindendir. Ayrıca insan sağlığını olumsuz etkileyen bağımlılık yapan maddeleri kullanmak ta insan sağlığını dağrudan etkileyen faktörler arasındadır.
Sağlıklı bir birey olabilmek için yaşam boyu yapılması gereken bazı uygulamalar vardır. Beden, yiyecekler ve çevre temizliği bunların başında gelmektedir.
Bir insanın hayatı boyunca uygulaması gereken ağız ve diş bakımı en önemli sağlık uygulamasıdır. Ağız, bir insanin iç organlarına açılan kapısıdır. Bu kapıdan kontrollü ve sağlıklı besinler girerse beden sağlıklı olur, sağlıksız besinler girerse beden sağlıksız olur. Besinlerin sağlıklı bir şekilde bedene ulaşması için, besinleri en iyi bir şekilde öğüten ve kıvamına getirdikten sonra mideye ulaştıran sağlıklı dişlerin olması gerekir. Bundan dolayı ağız ve diş bakımı çok önemli bir sağlık uygulamasıdır.
Ağız hastalıklarının tedavisi pahalıdır ve genellikle herkesi kapsayan sağlık güvencesinin bir parçası değildir. Çoğu yüksek gelirli ülkede diş tedavileri, toplam sağlık harcamalarının %5’ini ve cepten yapılan sağlık harcamalarının %20’sini oluşturur. Düşük ve orta gelirli ülkelerin çoğu ağız hastalıklarını önlemek ve tedavi etmek için gerekli hizmeti sağlayamamaktadır (Kaynak Oral Health, 2020).
IHHNL, son yıllarda imkanları ölçüsünde yoksulların sağlık sorunlarına el atmış ve bu konuda çeşitli projeler hayata geçirmiştir. Bu projelerden biri de 2018 yılında Gambiya’da ilk sefer başlatılan ağız ve diş bakımı projesidir. Proje kapsamında yoksul öğrencilerin ağız ve diş kontrolleri yapılmakta, çürük dişler temizlenmekte, doldrurulması gereken dişler doldurulmakta ve çekilmesi gereken dişler çekilmektedir. Ayrıca kontrolleri yapılan bütün öğrencilere diş fırçası ve diş macunu dağıtılmaktadır. Bunun yanında uzmanlar tarafından öğrencilere ağız ve diş sağlığı hakkında pratik dersler verilmektedir.
Son olarak 2023 yılı Ocak ayında, Hollanda’dan Tandzorg Life ve Flevo Tandarts ağız ve diş bakımı kliniklerinden 6 kişilik bir ekip, Tanzanya’nın Zanzibar adasına giderek, güzel bir projenin uygulamasını gerçekleştirmişlerdir. Zanzibar’da, IHHNL tarafından yapılan Leyla Güneş Sağlık Merkezi Diş Kliniği’nde, yine IHHNL tarafından yapılan ve 1100 öğrencinin bulununduğu Vivid Dream Okulu öğrencilerine yönelik ağız ve diş bakımı projesi başarıyla uygulanmıştır.
Tanzanya’da ağız ve diş bakımı konusunda yapılan çalışmalar:
- 523 genel kontrol ve temizlik
- 80 diş çıkarma
- 46 diş doldurma
- 2 diş etleri iltihabı temizleme
- 1500 adet diş fırçası ve diş macunu dağıtıldı
- 500 çocuğa ağız ve diş sağlığı hakkında ders verildi